Varicella-zoster là một loại vi rút gây bệnh thủy đậu và bênh zô-na. Loại vi rút này nằm im bất động trong rễ dây thần kinh sau khi bệnh nhân bị thủy đậu. Theo viện y tế quốc gia Hoa kỳ, có tới 25% dân số sau khi được chữa khỏi bệnh thủy đậu thì sẽ mắc phải căn bệnh zô na một lần nào đó trong đời do sự hồi sinh của các virus này.
Thời gian và mức độ nặng nhẹ của những người mắc bệnh zô-na với mỗi cá nhân là khác nhau. Dấu hiệu đầu tiên của bệnh lý zô-na là đau âm ỉ hoặc là tê bì ở một bên của cơ thể, thường là đau lưng hoặc ngực nhưng có khi cũng lên cả mặt, đầu, cánh tay hoặc ống quyển. Không những thế còn có các biểu hiện giống như bị cảm cúm như: muốn nôn, ỉa chảy, rùng mình nhưng không bị sốt. Zô-na phát ban chỉ có thể được triệu chứng vài ngày sau khi bệnh lý bắt đầu có những biểu hiện này, hoặc cũng có thể sau vài tuần.
Vị trí phát ban thường là xung quanh lưng, bên cạnh sườn, bụng hoặc ngực do vi rút di chuyển bao quanh vị trí rễ dây thần kinh cảm giác bị tác động– loại dây thần kinh đi ra khỏi cột sống và bao bọc bao quanh 2 bên cơ thể. Cơn đau đi kèm với phát ban có thể ở chừng mực nhẹ hoặc nặng nhưng thường thường sẽ biến mất trong vòng 4 tuần. Các vị trí bị phát ban có thể sẽ để lại sẹo.
Khó khăn chủ yếu khi điều trị căn bệnh zô-na là chứng đau thần kinh sau khi mắc phải bệnh lý này. Chứng đau thần kinh này thường kéo dài khoảng vài tháng cho đến vài năm sau khi bệnh zô-na đã được chữa khỏi. Những ai mắc phải vấn đề này thường bị nóng dữ dội hoặc đau nhói như bị dao đâm tại những nơi trước đó bị phát ban, hơn nữa còn cảm thấy đau khủng khiếp khi có ai sờ vào. Nguyên nhân chuẩn xác của vấn đề này thường rất khó xác định nhưng theo lý thuyết được gây ra bởi các nơi bị viêm trước đó là nguyên nhân gây ra dây thần kinh trở nên quá nhạy cảm nên các cơn đau vẫn được cảm nhận sau khi đã hết viêm.
Chứng đau mạn tính phối hợp với đau thần kinh sau khi bị zô-na tạo ra những vấn đề hết sức ngặt nghèo cho cuộc sống của bệnh nhân. Những cử động hàng ngày từ ăn uống cho tới tắm gội, mặc quần áo trở nên hết sức nhọc nhằn. Sau đó bệnh nhân còn có thể bị suy sụp tinh thần do đau mạn tính. Có rất nhiều nghiên cứu cho thấy rằng các biện pháp điều trị sớm cho bệnh lý zô-na có thể rút ngắn thời gian bệnh nhân bị đau đớn. Bệnh nhân nên được chữa trị với các thuốc chống vi rút trong vòng 3 ngày khi bắt đầu bị phát ban.
Một mối quan tâm khác nảy sinh cùng với bệnh lý zô-na là các vấn đề về mắt. Giả dụ mặt cũng bị ảnh hưởng, vi rút cũng có thể ảnh hưởng luôn cả đến giác mạc. Các tổn thương đến mắt sau đó có thể sẽ để lại sẹo, hạn chế tầm nhìn. Để hạn chế điều này chỉ có cách chữa trị bệnh thật sớm.
Các cơn đau ê ẩm vùng lưng và đau khác do bệnh zô-na tạo ra có thể được xử lý bằng nhiều cách, phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và sự ưa chuộng của bạn. Một số người thích sử dụng thuốc chống viêm, một số khác lại dùng miếng dán và kem gây tê để giới hạn đau nhói. Những ai thích dùng các phương pháp tự nhiên thì lại dùng kem cáp-xai-xin. Cáp-xai-xin là một loại chất hóa học chiết suất từ quả ớt cay và có công dụng giảm đau.